Donsión.

Donsión é unha das parroquias do concello de Lalín. O seu nome tal vez veña derivado de Silón (Don-Silón), monarca galego, sendo os descendentes deste os que colonizaron ou gobernaron estas terras. A parroquia é mencionada como Siloni, nunha doazón feita no ano 986 ao mosteiro de Carboeiro polo diácono Nuño, fillo de Silón e descendente do monarca galego.

– Ruta a Donsión.

Distancia 15 quilómetros. Dificultade baixa, apta para iniciación ao sendeirismo. Lugares de interés: Paseo do río Pontiñas, Carballeira da crespa, Donsión igrexa barroca, mirador da xunta dos ríos Asneiro e Deza, vía da prata, pazo de Bergazos e novamente Paseo do río Pontiñas.

– Igrexa de Donsión.

Na imaxe superior temos a igrexa de Donsión. A construcción actual provén da sustitución ou mellora doutra anterior, obra que foi mandada facer polo obispo de Lugo, Cayetano Gil Taboada, no ano 1731 cumplindo a manda testamentaria do seu tío Antonio Gil Taboada, que chegou a ser arcebispo de Sevilla.

Este templo no que traballaron mestres do barroco compostelán, ten un fermoso retablo feito por Silvestre Comeiro.

A bóveda:

O retablo barroco:

Outra do retablo:

Sepultura de Gomez Gil Taboada:

Sepultura de Beatriz Fernández De Gundín:

A visita a esta igrexa de Donsión deixoume impresionado. Unha auténtica

 

– Pazo de Bergazos.

Tamén está na parroquia de Donsión o Pazo de Bergazos. A construcción está bastante deteriorada, pero aínda resisten varios elementos característicos dela. Dado o seu estado de abandono pouco máis aguantarán. Figura  no Inventario General del Patrimonio Cultural de Galicia.

Parece que foi construído no ano 1672.

Foi a residencia de Gómez Gil e Beatriz Fernández, ambos de orixe nobre, e fundadores do vinculo de Bergazos. Tuveron 6 fillos, tres homes e tres mulleres.

O ascenso económico e social desta casa debeuse aos cargos que Gómez Gil ocupou na administración de Deza, exercendo como xuiz e maiordomo de rendas do Conde de Lemos, en calidade de tal coidaban das posesións do conde e cobraban rendas e asumían outros actos de administración.

O fillo maior de Gómez Gil Taboada e BeatrizFernández de Gundín, e por tanto herdeiro do vínculo, foi Francisco Gil Taboada que casou coa herdeira do pazo de Des. Como o pazo de Des era máis suntuoso foron residir alí e o pazo de Bergazos deixou de ser residencia familiar.

Outro dos fillos foi Felipe Antonio Gil Taboada que foíxose eclesiástico estudando leis e dereito canónico, foi dúas veces rector da universidade de Santiago e chegou a ser arcebispo de Sevilla. No seu testamento dispuxo a reedificación da igrexa de Donsión de liñas barrocas e no seu interior están as sepulturas dos pais.

Elementos:

Solaina

Sujetada por cortas columnillas con motivos tallados en las caras interiores.

Columnas e capiteis:

Las columnas sujetan ell piso de cantería.Son de sección octogonal con pomas en el chaflán. Terminan en capiteles decorados con floreros, símbolo mariano. En uno de los capiteles existe una inscripción muy erosionada en la que se puede leer ANO DE 1672.

Ventá de esquina

Tiene asientos interiores o parladoiros utilizada antiguamente como mirador. Está enmarcada por moldura, siendo ésta en el alféizar más pronunciada. En el centro tiene una columna parteluz, con basa cuadrada y fuste cilíndrico con acanaladuras, terminada en anillo y cpitel decorado.

Escudo:

El escudo es una obra de gran mérito artístico de perfecta y cuidada labra. Representa en campo cuartelado en cruz las armas de los fundadores de la Casa. En el primer y tercer cuarteles, Gil Taboada, en el segundo y cuarto, Fernández Noguerol y Gundín.

Bibliografía : Pazos y Moradas Hidalgas de Deza, César Gómez Buxán y Francisco Rubia Alejos. Este libro pódese atopar na biblioteca municpal Benito Varela Jácome de Lalín.